
ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵੱਲੋਂ ਖਪਤਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਦਾ ਸਾਈਬਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ
ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈਸਿਟੀ ਦੇ ਸੱਤ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੇ 1,045 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 21 ਦਸੰਬਰ: ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਖਪਤਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਖਪਤਕਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੈੱਲ (ਸੀਈਪੀਸੀ) ਰਾਹੀਂ 15 ਤੋਂ 19 ਦਸੰਬਰ, 2025 ਤੱਕ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲੜੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਜੈਨ-ਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਡਿਜੀਟਲ ਜੋਖਮਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਸੀ।
ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਮੋਹਾਲੀ ਅਤੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸੱਤ ਵਿਦਿਅਕ ਅਦਾਰਿਆਂ—ਏਮਿਟੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੂਲ, ਮੋਹਾਲੀ; ਸੇਂਟ ਜ਼ੇਵਿਅਰਜ਼ ਸਕੂਲ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ; ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ; ਭਵਨ ਵਿਦਿਆਲਯ, ਪੰਚਕੂਲਾ; ਸਤਲੁਜ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਪੰਚਕੂਲਾ; ਦ ਗੁਰੂਕੁਲ, ਪੰਚਕੂਲਾ; ਅਤੇ ਬਨਯਾਨ ਟ੍ਰੀ ਸਕੂਲ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ—ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅੱਠਵੀਂ ਤੋਂ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਦੇ ਲਗਭਗ 1,045 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਾਲ ਨਿਰੀਖਣ ਗ੍ਰਿਹ (ਸੈਕਟਰ-25) ਅਤੇ ਸਨੇਹਾਲਯ ਫਾਰ ਗਰਲਜ਼ (ਸੈਕਟਰ-15), ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਸੈਸ਼ਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਇਹ ਆਊਟਰੀਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀਆਂ ਉਪਭੋਗੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ “ਆਰਬੀਆਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ” ਜਨ-ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ, ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਾਹਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੈਂਕ ਦੇ ਨਿਯਾਮਕ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਰੂਪ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਆਮ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਕਿਸਮਾਂ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ, ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੈਟਫਾਰਮਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਲੋਕਪਾਲ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਉਪਭੋਗੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਨ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਇਹ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਸ਼੍ਰੀ ਵਿਵੇਕ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਨੇਤ੍ਰਿਤਵ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਸਮਨਵਯ ਅਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਸ਼੍ਰੀ ਨਵਨੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਗਰ, ਡਿਪਟੀ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ, ਸੀਈਪੀਸੀ, ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ—ਭਾਵ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ—ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਦੋਵਾਂ ਵਾਤਾਵਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਚਿਤ ਵਿਵਹਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਈ-ਮੇਲ ਆਈਡੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ, ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਇਹ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਸੈਸ਼ਨ ਗੋਆ ਨਿਵਾਸੀ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਬੈਂਕਰ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਿਰ ਸ਼੍ਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਆਰਿਫ ਅੰਸਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਏ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਦਾਹਰਣਾਂ, ਵਿਵਹਾਰਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦਾਤਮਕ ਚਰਚਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ
ਵਿੱਚ ਸੋਚ-ਸਮਝ ਕੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਇਆ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਸਭਨਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।